Trawnik – nie warto oszczędzać
Trawnik czasami wymaga renowacji czyli skutecznej formy przywracania dobrego pierwotnego stanu oraz metodycznego usuwania skutków wadliwego wykonawstwa lub nadmiernej eksploatacji.
Budowanie trawników sportowych systemem „oszczędnościowym” powoduje konieczność stosowania prac renowacyjnych często już po 2-3 latach od założenia, a w skrajnych wypadkach nawet ponownego zakładania go już po upływie kilku miesięcy. Tak pojęta oszczędność jest po prostu marnotrawstwem.
Decyzja o konieczności przeprowadzenia renowacji powinna być podejmowana na podstawie ekspertyzy ustalającej przyczyny, które doprowadziły trawnik do stanu nieużyteczności. Im wcześniej zostanie podjęta decyzja o renowacji (na podstawie wnikliwej analizy przyczyn), tym nakłady na jej realizację będą mniejsze, przeprowadzone prace bardziej skuteczne, a okres oczekiwania na ponowną eksploatację krótszy.
Często właśnie wykonanie prac pielęgnacyjnych może na tyle polepszyć stan techniczny trawników, że niepotrzebna będzie renowacja.
Celem prac renowacyjnych jest:
- poprawienie i ujednolicenie struktury warstwy nośnej,
- usprawnienie działania systemu odwodnienia,
- zwiększenie zdolności zatrzymywania wody w warstwie korzeniowej,
- usunięcie sfilcowania,
- zlikwidowanie nierówności powierzchni,
- zmniejszenie nadmiernej zwięzłości podłoża,
- zwiększenie elastyczności i przepuszczalności podłoża.
Nawierzchnia trawnika
Wszystkie te zabiegi mają służyć głównemu celowi: przywróceniu pierwotnego dobrego stanu technicznego lub poprawieniu nawierzchni trawnika w takim stopniu, który zapewni spełnianie jego funkcji.
Prace renowacyjne na trawnikach intensywnie eksploatowanych muszą być częściej przeprowadzane. W trawnikach tego typu ze względu na systematyczne ich udeptywanie (ugniatanie) bardzo szybko zmienia się struktura warstwy nośnej i jej elastyczność (przepuszczalność). Taki stan w sposób bardzo istotny wpływa na zmniejszenie zdolności regeneracyjnych trawnika.
Trawnik sportowy
Oto kilka typowych przykładów renowacji trawników sportowych intensywnie eksploatowanych oraz innych trawników.
Przykład 1
Gleba zawierająca 5—8% części spławialnych, okres eksploatacji trzy lata, zadarnienie trawami wartościowymi średnio 50%.
- Stosować nawadnianie do czasu zwilżenia gleby do głębokości 5 cm. Czynność tę wykonywać w 2-3 etapach.
- Po kolejnym podlaniu i powierzchniowym osuszeniu trawę nisko skosić, a jeśli pozostałości ściętej trawy są duże — powierzchnię trawnika wygrabić.
- Zlikwidować uprzednio oznaczone wgłębienia poprzez uniesienie darni i podsypanie piasku pod darń.
- Jeżeli podczas obfitych opadów stwierdzono tworzenie się zastoisk wody, miejsca te należy dodatkowo zmeliorować, zdrenować pionowymi otworami i wypełnić piaskiem o jednolitej frakcji.
- Przeprowadzić pionowe cięcia (wertykulację) całego trawnika na głębokość 2—3 cm.
- W miejscach pozbawionych darni wysiać nasiona traw, przeznaczając 25 g na 1 m\ W miejscach częściowo zadarnionych ilość nasion zmniejszyć o połowę, tj. do 10— 12 g na 1 m2.
- Rozsypać piasek o frakcji 0,5—0,7 mm na całe boisko na grubość około 1,5 mm.
- Zwłókować nawierzchnię siatką metalową z prętami (szynami) metalowymi.
- Usunąć powstałe nierówności grabiami.
- Wałować wałem gładkim. Jeśli prace wymienione trwałyby tak długo, że tymczasem gleba mogła stracić plastyczność, należy ją przed wałowaniem podlewać. Wałować dopiero wówczas, gdy wierzchnia warstwa będzie tylko lekko wilgotna.
- Nawierzchnię systematycznie podlewać, stosując 3—5 1 wody na 1 m .
Przykład 2
Gleba gliniasta zawierająca powyżej 15% części spławialnych, o tendencjach do silnego zaskorupiania się i malejącej przepuszczalności, o zadarnieniu dostatecznym.
- Wykonać kilkakrotne podlewanie (z przerwami), aby woda powoli przeniknęła do głębokości 10 cm.
- W przerwach podlewania i po powierzchniowym osuszeniu skosić trawę do wysokości 2—2,5 cm.
- Usunąć wgłębienia poprzez uniesienie darni i podsypanie pod nią jednolitego pod względem frakcji piasku.
- Uprzednio zlokalizowane małe powierzchnie o szczególnie silnym ubiciu gleby, które stały się nieprzepuszczalne, powodując zastoiska wody, należy zmeliorować. Miejsca te po uprzednim zdjęciu darni należy przekopać do głębokości 15—20 cm, a po usunięciu części gleby dodać piasku o jednolitej frakcji, i darń położyć z powrotem.
- Jeśli przepuszczalność darni jest tak mała, że mimo kilkakrotnego podlewania nie dało się osiągnąć odpowiedniej wilgotności do głębokości 10 cm, należy przeprowadzić pionowe cięcie do głębokości 4—5 cm, i po wykonaniu tej czynności nawierzchnię ponownie podlać.
- Przeprowadzić aerację trawnika na głębokość 8—10 cm. Liczba otworów na 1 m2 powinna wynosić 180, o średnicy 18—20 mm.
- Rozsypać równomiernie piasek o frakcji 0,5—1 mm w ilości 1 m3 na 100 m2
- Włókować siatką zakończoną szyną metalową. Bardzo dobre wyniki daje też zastosowanie wkładki łańcuchowej. Pracę wykonywać w okresie, gdy wyrzucone przez aerator na powierzchnię korki ziemi lekko przeschną, aby nie dopuścić do ich nadmiernego stwardnienia (przesuszenia).
- Usunąć przez wygrabienie wszystkie obumarłe części darni oraz nierozkruszone bryłki ziemi.
- Jeśli projekt renowacji nie przewiduje podsiewu, tylko darniowanie miejsc uszkodzonych, to w następnej kolejności należy tę czynność wykonać.
- Cały trawnik zwałować wałem kołkowym.